کاوش باستان‌شناسی محوطه کلندی و فصل دوم کاوش باستان‌شناسی سد هخامنشی دیدگان بررسی شد

در سومین نشست تخصصی سومین روز بیست و یکمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران موضوعات «کاوش باستان‌شناسی محوطه کلندی، روستای تیس استان سیستان و بلوچستان» و «فصل دوم کاوش باستان‌شناسی سد هخامنشی بستان‌خانی، استان فارس» با حضور مرتضی حصاری، سید رسول موسوی حاجی و احمد آزادی اعضای هیئت رئیسه نشست بررسی شد.

به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نوذر حیدری سرپرست هیأت در نشست به تشریح کاوش باستان‌شناسی محوطه کلندی، روستای تیس استان سیستان و بلوچستان پرداخت و گفت: محوطه کلندی یکی از چندین اثر باستانی واقع شده در روستا و بندر تاریخی تیس است که در بخش مرکزی شهرستان چابهار و در محدوده سرزمینی منطقة آزاد تجاری، صنعتی چابهار واقع شده است. این محوطه که تاکنون به ثبت ملی هم نرسیده در اثر ساخت و سازهای بی‌رویه در یک دهه اخیر، به‌شدت آسیب دیده و بخش‌هایی از آن، بالغ بر ۷۰ درصد از بین رفته یا زیر منازل مسکونی دفن شده است.

او تصریح‌کرد: کاوش در محوطه کلندی به پیشنهاد معاونت میراث‌فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی سیستان و بلوچستان و با موافقت پژوهشگاه با هدف شناخت نسبی از این محوطه و آماده‌سازی مقدمات ثبت این اثر در فهرست میراث ملی و جلوگیری از دست‌اندازی‌های بیش‌تر و نجات‌بخشی آن صورت گرفته است.

فصل دوم کاوش باستان‌شناسی سد هخامنشی دیدگان

حمیدرضا کرمی در ادامه به ارائه بخشی از فعالیت‌های فصل دوم کاوش باستان‌شناسی سد هخامنشی دیدگان پرداخت و گفت: برنامه فصل دوم کاوش باستان‌شناسی سد هخامنشی دیدگان (بستان‌خانی) بخش مشهد مرغاب با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور از تاریخ اردیبهشت ۱۴۰۱ تا تاریخ خرداد ۱۴۰۱ انجام شد. هدف از اجرای این برنامه شناسایی و مطالعه بخش‌های گوناگون سد دیدگان از جمله ساختارهای معماری سنگی آن بود که در فصل نخست بخشهایی آز آن کاوش شد و از زیر آوار بیرون کشیده شد.

بررسی آرکئوژئوفیزیک و کاوش اضطراری گورهای مکشوفه از اولتان قالاسی

کوروش محمدخانی نیز در این نشست به تشریح بررسی آرکئوژئوفیزیک به روش مغناطیس­‌سنجی در قلعه اولتان پرداخت و تصریح‌ کرد: بررسی آرکئوژئوفیزیک با روش مغناطیس‌­سنجی در محوطه اولتان، دشت مغان، استان اردبیل با هدف شناسایی آنومالی­‌های زیرسطحی در این محوطه، با مجوز پژوهشگاه به انجام رسید. محوطه اولتان از مهم­ترین محوطه‌­های باستانی شمال کشور و دشت مغان است که دوره­‌های فرهنگی ساسانی تا اسلامی را دربر می­گیرد.

او گفت: باتوجه به آثار سطحی و بررسی عکس­های هوایی و ماهواره­ای به‌­نظر می‌رسد، این محوطه باستانی شهری بوده که از دو بخش محصور ( شارستان یا ارگ) یا شهر درونی و غیرمحصور (بخش استقراری پیرامون شارستان، ربض) یا شهر بیرونی تشکیل شده است . محوطه اولتان در مجموع و با احتساب ارگ و ربض بیش از ۷۰ هکتار وسعت دارد. ارگ قلعه اولتان یا شهر درونی حدود ۳۰ هکتار و بخش پیرامونی یا شهر بیرونی حدود ۴۰ هکتار است. این محوطه باستانی به شماره ۲۶۵۴ در فهرست آثار ملی به ­ثبت رسیده است.

در ادامه سید روح الله محمدی گفت: دشت مغان که در منابع مکتوب دوران اسلامی با عناوین «موغان»، «موغکان» و «بلاسگان» شناخته می‌شد، به­‌عنوان یکی از مناطق مهم در مطالعات باستان‌شناختی پهنه جغرافیایی منطقه شمال­‌غرب ایران محسوب می­‌شود. براساس فعالیت­‌های پیشین باستان­‌شناختی باستان­‌شناسان، شواهد مهمی از دوران پیش ­ازتاریخ، تاریخی و اسلامی در این دشت به‌­دست آمده که بخش مهمی از مطالعات مربوط به دوران ساسانی منطقه آذربایجان ایران، متکی به یافته­‌های این ناحیه است.

این باستان‌شناس اظهار کرد: با این­‌حال، دانسته‌ها پیرامون وضعیت باورهای آیینی ـ دینی و به تبع آن درباره سنت‌­های تدفین جوامع ساکن منطقه در دوران ساسانی بسیار محدود بوده است. بنابراین، نویافته‌­های کاوش اضطراری محدوده محوطه تاریخی «اولتان­قالاسی»، ضمن کشف گورهایی از دوران ساسانی و اوایل اسلام در راستای پاسخ به پرسش­های اساسی پیرامون وضعیت باورهای آیینی جوامع منطقه در این دوران نیز قابل ارزیابی است.

 طرح پیشنهاد کاوش اضطراری قبور مکشوفه به پژوهشکده باستان­‌شناسی ارسال و عملیات نجات­بخشی باستان­‌شناسی با اخذ مجوز از پژوهشگاه شروع شد. براساس این کاوش، نزدیک به ۱۰۰ گور متعلق به دوران ساسانی و اسلامی کشف و شناسایی شد.

انتهای پیام/

کد خبر 1402121700873
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha